Minęło już sporo czasu od momentu, gdy na barki polskich gmin złożono obowiązek utworzenia samodzielnie (bądź z innymi samorządami) punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK-ów). Zorganizowanie takiego miejsca to dla wielu podmiotów nie lada wyzwanie. Trzeba bowiem pogodzić prawne wymagania z potrzebami lokalnej społeczności. W naszym regionie zadania tego podjął się Mazurski Związek Międzygminny – Gospodarka Odpadami (MZMGO).
System gospodarki odpadami komunalnymi w gminach zdążył już okrzepnąć. Dziś zadaniem PSZOK-ów jest wspomaganie tego systemu. Aby taki obiekt służył i odpowiadał na potrzeby lokalne w zakresie uzupełnienia systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, obowiązującego w danej gminie, należy stworzyć mieszkańcom możliwość oddawania w tym punkcie różnego rodzaju odpadów problemowych, pochodzących z gospodarstw domowych. Efektywnie funkcjonujący PSZOK powinien być integralnym elementem systemu gospodarki odpadami w gminie i stać się kluczem do osiągnięcia wymaganych prawem poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia.
Utworzenie PSZOK-u wynika nie tylko ze względów prawnych, ale również odpowiada na potrzeby mieszkańców. Wiele rodzajów odpadów nie powinno trafiać do podstawionych przy posesjach pojemników na odpady (np. odpady niebezpieczne). PSZOK musi stać się miejscem, w którym mieszkańcy mogą je oddać w sposób zgodny z przepisami, nieodpłatnie, bez oczekiwania na akcję „wystawka” czy zbiórkę w formule mobilnej. O potrzebie tworzenia takich punktów świadczy także liczba nielegalnych miejsc deponowania odpadów na terenie wielu gmin, tzw. „dzikich wysypisk”. Stwarza to bardzo duże zagrożenie dla środowiska naturalnego (zanieczyszczenie gleb, wód, powietrza) oraz niekorzystnie wpływa na estetykę krajobrazu. PSZOK-i umożliwią bezpieczny i kontrolowany odbiór odpadów, a także właściwe ich zagospodarowanie i unieszkodliwienie. Takie obiekty funkcjonują z powodzeniem również na terenie MZMGO, a jest ich w sumie osiem.
PSZOK – co to jest?
Czym właściwie jest PSZOK? Jest to miejsce, w którym mieszkańcy, w ramach ponoszonej opłaty za odpady, mogą bezpłatnie oddać większość wytwarzanych w gospodarstwie domowym odpadów – w dogodnym dla siebie czasie. Na terenie MZMGO takie punkty znajdują się w Baniach Mazurskich, Giżycku, Miłkach, Orzyszu, Rynie, Spytkowie, Srokowie i Węgorzewie.
Do PSZOK-u można dostarczyć tylko posegregowane odpady. Oprócz surowców wtórnych, takich jak metale i tworzywa sztuczne, makulatura oraz szkło, mieszkańcy mogą przynieść tu również odpady niebezpieczne i problemowe. Do pierwszej grupy zaliczyć można m.in. opakowania po farbach, przeterminowane leki, środki ochrony roślin, tusze do drukarek, środki chemiczne, detergenty i kwasy, termometry rtęciowe, rozpuszczalniki, świetlówki, żarówki LED, zużyte baterie i akumulatory oraz zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Natomiast wśród odpadów problemowych znajdują się zużyte opakowania z drewna, stare meble, materace, dywany i wykładziny, tekstylia, lustra, szyby i stare naczynia, a także zużyte opony samochodowe. Do PSZOK-u można również oddać odpady poremontowe, jednak tu obowiązuje limit: 1 tona odpadów na nieruchomość rocznie. Do PSZOK-u mieszkańcy dostarczają także odpady biodegradowalne, tzw. zielone, czyli skoszoną trawę, zgrabione liście czy drobne gałęzie.
Warto przypomnieć, że wszystkie te odpady należy dostarczyć do PSZOK-u we własnym zakresie.
Szanujmy się nawzajem
Osobą, która może nad doradzić, gdzie wrzucić konkretne rodzaje odpadów, jest pracownik PSZOK-u. Należy jednak pamiętać, że nie jest to osoba, która za nas wyładuje przywiezione odpady. Jej zadaniem jest przede wszystkim weryfikacja mieszkańca, ewidencja dostarczanych odpadów i wskazanie miejsca ich pozostawienia, pilnowanie porządku i czystości w PSZOK-u. Jednak w miarę możliwości obsługa obiektu powinna pomagać, szczególnie osobom starszym i niepełnosprawnym, w korzystaniu z PSZOK-u, także w rozładunku odpadów.
Warto przy okazji zapoznać się z obowiązującym na terenie PSZOK-u regulaminem. Unikniemy w ten sposób niepotrzebnych nieporozumień.
Obiekt nie tylko na dziś
Prowadzenie PSZOK-u uwzględnia zarówno obecny, jak i przyszły stan środowiska. Działania takie wpisują się w realizację idei zrównoważonego rozwoju i podniesienia poziomu życia mieszkańców. Przekłada się to na ochronę środowiska (właściwa gospodarka odpadami) oraz na zachowanie zasobów naturalnych (oszczędność surowców) i różnorodności biologicznej (dbałość o stan przyrody – minimalizacja zjawiska porzucania odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych).
